Pássa vuolleahkásažžii

Mánnáge dárbbaša iežas pássa. Vuolleahkásačča ohcamuššii dárbbaša buot fuolaheaddjiid miehtan.

Mánnái iežas pássa: Unnage mánná dárbbaša iežas pássa. Sáhtát deavdit vuolleahkásačča ohcamuša neahtas seammá vugiin go olles olbmoge, muhto son galgá máŋggain dáhpáhusain fitnat bolesstašuvnnas dovdámis.

Suorbmaluottat: Vuollel 12-jahkásaččas eai váldo suorbmaluottat. Juohkehaš pássaohcci galgá fitnat bolesstašuvnnas dovdámis, jus suorbmaluottat eai leat váldon ovdal pássa várás, ja dán sivas galledeapmi dárbbašuvvo álo, jus ohcci lea ovddit pássa ozadettiin vuollel 12-jahkásaš. Ná lea dange dáhpáhusas, ahte ohcci lea ain vuollel 12-jahkásaš. Máná dovdámii vuodjut eandalii fuolalaččat, go ámadaju iešvuođat rivdet jođánit vuolleahkásaččas.

Earánastin bolesstašuvnnas 

Ohcci álo mielde: Bolesstašuvnnas earánasttedettiin vuolleahkásaš ohcci galgá leat persovnnalaččat báikki alde, vaikke son livčče easkka njuoratmánná.

Fuolaheaddji mielde: Jus ohcci lea vuollel 15-jahkásaš, ainjuo okta fuolaheaddji galgá leat mielde. 15 jagi deavdán vuolleahkásaš sáhttá earánastit bolesstašuvnnas almmá fuolaheaddjiid, jus sus lea fuolaheaddjiid girjjálaš miehtan ja su personvuođa sáhttá sihkkarastit.

Máná personvuođa duođašteapmi: Máná personvuohta duođaštuvvo vuolggasajis pássain dahje personkoarttain. Jus dat eai leat, su figgat dovdát eará vugiiguin. Dárbbašettiin vuolleahkásačča sáhttá dovdát fuolaheaddji dovdáma bokte.

Fuolaheaddjiid miehtamat

Vuolleahkásačča ohcamuššii dárbbašuvvo buohkaid fuolaheaddjiid miehtan. 

Neahtas dahkkon ohcamuš: Fuolaheaddjit sáhttet addit miehtamis neahtas dahje doaimmahit daid báhpáriin bolesstašuvdnii. Ohcamuša dahkan fuolaheaddji addá miehtamis njuolga ohcamuššii. Eará fuolaheaddjit sáhtte vástidit miehtanbivdagiid go čálihit sisa bolesa neahttabálvalussii. Miehtama sáhttá maiddái fitnat addimin persovnnalaččat bolesstašuvnnas.

Bolesstašuvnnas dahkkon ohcamuš: Jus ohcamuša dahká lohpediskkas, mielde lean fuolaheaddjit sáhttet addit miehtamis njálmmálaččat. Dat fuolaheaddjit, geat eai leat mielde, doaimmahit miehtamis girjjálaččat.

Luđe miehtanskovi vuođu: Miehtanskovvi (suomagillii)

Jus miehtan ii addojuvvo: Pássa sáhttá mieđihit almmá nuppi fuolaheaddji miehtama dušše earenoamáš siva geažil, jus muhtun fuolaheaddjis ii mátkki, buohcuvuođa dahje eará dávisteaddji siva geažil leat vejolaš oažžut miehtama.

Pássa sáhttá mieđihit vuolleahkásažžii, vaikke fuolaheaddji ii atte miehtama, jus pássa attekeahttá guođđin livččii čielgasit vuostá máná ovddu ja sáhttá atnit čielggasin, ahte máná ii sáhte fuolaheaddji miehtama vuostá doalvut nuppi riikii earágo gaskaboddasaččat.